Ծովային փոխադրումների բառարան

ALL IN (All Inclusive) –Նշանակում է, որ փոխադրման արժեքը ներառում է, բոլոր ծախսերը որոնք ենթադրվում են փոխադրման պայմանով: Օրինակ, եթե խոսքը գնում է LILO  պայմանով փոխադրման մասին, ապա նշանակում է որի փոխադրման արժեքի մեջ բացի բեռնման-բեռնաթափման ծախսերից, ներառվում են նաև ուղեկցեղ այլ ծախսեր, ինչպիսիք են BAF-ը, CAF-ը և այլն;

B/L (Bill of Lading) – Բեռի փոխադրման փաստաթուղթ, որը փոխադրողի կողմից տրվում է բեռի տիրոջը (սեփականատիրոջը):  Հաստատում է փոխադրվող բեռի նկատմամբ սեփականության իրավունքը: Կարող է կազմվել ներկայացնողի կողմից, բեռը ստացողի անունով (անվանական), ստացողի կամ ուղարկողի պատվերով;

BAS (Base Rate)- բազային գին;

BAF (Bunker Adjustment Factory) – Լրացուցիչ ծախս, որն ավելանում փոխադրման բազային գնառաջարկին, որի մեծությունը կախված է միջազգային շուկայում վառելիքի գնից: Կարող է փոփոխվել ամեն ամիս կամ ամեն եռամսյակ: Սովորաբար չափվում է TEU –ով: (օրինակ 500USD/TEU);

BFR – ծովային բեռնափոխադրում;

Booking – Նավի վրա ամբողջական կամ մասնակի տեղի (բեռնատարողության) ամրագրում բեռի փոխադրման համար;

CAF (Currency Adjustment Factor) – Բազային գնառաջարկին ավելացող լրացուցիչ ծախս: Մեծությունը կախված է արժույթի փոխարժեքի տատանումներից: Կարող է փոփոխվել ամեն ամիս կամ ամեն եռամսյակ: Սովորաբար նշվում է փոխադրման գնային առաջարկի որոշակի % ային արտահայտությամբ;

Carrier – Փոխադրման այն կողմն է,  որն օգտագործում է սեփական կամ վարձակալությամբ վերցրած տրանսպորտային միջոցներ բեռների փոխադրման համար՝ բեռը ուղարկողի հետ կնքված պայմանագրի համաձայն;

Certificate of Origin (Ծագման Սերտիֆիկատ) – փաստաթուղթ, որը հաստատում է այն փաստը, որ արտահանվող ապրանքն արտդարված է տվյալ տեղում;

Charter– իրենից ներկայացնում է տրանսպորտային միջոցի սեփականատիրոջ և օգտագործողի միջև պայմանագիր ՝ որոշակի ժամանակով կամ որոշակի երթուղու համար տրանսպորտային միջոցի վարձակալության վերաբերյալ;

C.O.C (Сarrier’s Оwned Container) – բեռնախցիկը հանդիսանում է փոխադրողի սեփականությունը;

Consignee – բեռը ստացողը;

CUC (Chassis Using Charge) — сбор за пользование шасси;

CY (Container yard) –բեռնախցիկային տերմինալ;

DС (Dry container) – համարվում է բեռնախցիկի տեսակ (չոր բեռնախցիկ): Նախատեսված է «չոր» բեռների փոխադրման համար, որոնք չեն պահանջում հատուկ ջերմաստիճանային ռեժիմ;

DDF (Documentation Fee — Destination) – Առաքման նավահանգստում փաստաթղթային ծախս;

Detention– տուգանքներ, որոնք նշանակովում են բեռնախցիկների թույլատրելի նորմատիվներից ավելի օգտագործելու համար՝ տերմինալից դուրս գալու պահից սկսած մինչև դատարկ բեռնախցիկը հետ նավահանգիստ ուղարկելը;

DHC (Handling Charge — Destination) – Առաքման նավահանգստում բեռնաթափման ծախսեր;

Discharging – Բեռնաթափում;

DOCS (documentation), DocsFee – Տեղական գործակալի ծախսերը փաստաթղթերի ձևակերպման համար` թե բեռնագրի, թե բեռնախցիկի համար;

DOOR TO DOOR – դռնից դուռ –Բեռի ուղարկման/ստացման պայման, որը նշանակում է, որ փոխադրման արժեքը ներառում է բորոր ծառայությունները ուղարկողի պահեստի դռնից/մինչև ստացողի պահեստ;

ETA (Estimeted Time of Arrival) – ժամանման սպասվող ամսաթիվ;

ETD (Estimated Time of Departure) – ուղարկման սպասվող ամասաթիվ;

Feeder– Ծովային փոխադրող, որն իրականացնում է բեռների (բեռնախցիկների) փոխադրումը փոքր ջրային տարածքներում, նավահանգիստների միջև կարճ տարածության վրա, որպես կանոն բեռնման նավահանգստից փոխադրող նավ;

FFC (Freight Forwarder Commission/Brokerage — Origin) – բրոքերային վճար;

FI (Free In) – ազատ է բարձումից- Փոխադրման պայման է, որը նշանակում է, որը փոխադրման վճարը չի ներառում նավի վրա բարձման ծախսը;

FICY (Free in/Container yard) – Նավահանգստում բարձումն իրականացնում է ուղարկողը, իսկ առաքումը բեռնախցիկային տերմինալ՝ ծովային գիծը;

FIFO (Free in/Free out) – բարձում-բեռնաթափում ուղարկողի հաշվին;

FILO (Free in/Liner out) – բարձումը ուղարկողի հաշվին, բեռնաթափումը ծովային գծի հաշվին;

FIOS (Free in/out) – բարձում-բեռնաթափումը ուղարկողի հաշվին;

FCL (Full Container Loading) – 1 պատվիրատուի բեռով ամբողջական բարձված բեռնախցիկ;

FO (Free Out) – առանց բեռնաթափման, փոխադրման պայման է, որը նշանակում է, որ փոխադրման արժեքը չի ներառում նավի բեռնաթափման ծախսը;

Freight– բեռի փոխադրման վճար;

GRI – բազային գնառաջարկի նախատեսված բարձրացում որոշակի ամսաթվից;

Gross Weight (Բրուտո քաշ) – ապրանքի քաշն է սպառողական և տրանսպորտային փաթեթավորման  հետ միասին;

HC (High Cube) – Բեռնախցիկի տեսակ: Սա ավելի մեծ տարողությամբ բեռնախցիկ է՝ ի հաշիվ ստանդարտից ավելի մեծ բարձրության;

Heavy Lift Charge – բեռի լրացուցիչ (ավելորդ) քաշի ծախս;

IMO Surcharge – վտանգավոր բեռների լրացուցիչ ծախ;

INCOTERMS (International Commercial Terms) -Միջազգային առևտրային տերմինների համակարգ, որը հրապարակվել է Միջազգային առևտրային պալատի կողմից;

ISPS – նավահանգստում անվտանգության ծախս;

LCL (Less Container Loading) – բեռնախցիկ, որը բարձված է տարբեր պատվիրատուների համար, հավաքական բեռ;

LI (Liner In) – Բարձման պայման, որ նշանակում են, որ նավի վրա բարձման ծախսերը ներառված են փոխադրման արժեքի մեջ;

LI-Door (Liner in / Door) – բարձումը նավահանգստում ծովային գծի հաշվին,  առաքումը մինչ պատվիրատուի պահեստ;

LIFO (Liner in/Free out) – բարձումը ծովային գծի հաշվին, բեռնաթափումը ուղարկողի հաշվին;

LILO (Liner in/out) – բարձումն ու բեռնաթափումը ծովային գծի հաշվին, այսինքն ներաառված են փոխադրման արժեքի մեջ՝ ամբողջական գծային պայմաններ;

LO (Liner Out) – Պայման, որը նշանակում է, որ նավից բեռնթափման ծախսերը ներառված են փոխադրման արժեքի մեջ;

Loading — բարձում;

Manifest– Փաստաթուղթ է, որը պարունակում է մի շարք բեռնագրեր և ներկայացվում է մաքսատանը, ինչպես նաև նշանակման նավահանգստի գործակալներին: Սովորաբար այն ներառում է հետևյալ տվյալները՝ նավի անվանումը, բարձման նավահանգիստը, բեռնագրերի համարները, ըստ յուրաքանչյուր բեռնագրի ապրանքի անվանումը, քանակը, քաշը և ծավալը, բեռն ուղարկողի ու ստացողի անվանումները, բեռի մակնշումը;

Laytime–Այն ժամանակահատվածն է, որի ընթացքում փոխադրողը բեռի բարձման համար տրամադրում է նավ, առանց լրացուցիչ վճարների, որոշվում է կողմերի համաձայնությամբ, եթե ընդունող նավահանգստում բացակայում են այլ համաձայնություններ ժամկետների հետ կապված;

Notify party – փոխադրման այն կողմ է, որին փոխադրողը պետք է տեղյակ պահի բեռի ժամանման մասին: Սովորաբար լինում է էքսպեդիտորը կամ ստացողի ներկայացուցիչը նավահանգստում;

ODF (Documentation Fee — Origin) – Ուղարկման նավահանգստում փաստաթղթերի ձևակերպման վճար;

OT (Oреn Tор) —  Բեռնախցիկի տեսակ է, որի վերնամասը բաց է և փոխադրման ժամանակ փակվում է բրեզենտով;

OHC (Handling Charge — Origin) – Ուղարկման նավահանգստում բարձման աշխատանքների ծախս;

POD (Port of Delivery) – առաքման նավահանգիստ;

POL (Port of Loading) – բարձման նավահանգիստ;

PSE (Port Security Charge — Export) – արտահանման ժամանակ նավահանգստում անվտանգության ծախս;

PSS (Peak Season Surcharge) – Տարվա որոշակի ժամանակահատվածում Բեռնափոխադրումների ծավալի սեզոնային ավելացման հետ կապված գնային ավելացումներ;

PCS (Port Congestion Surcharge) – Նավահանգստի բեռնախցիկային տարածքների վերաբարձման հետ կապված ավելացումներ;

Quality Certificate (Որակի Սերտիֆիկատ)- փաստաթուղթ է, որը հաստատում է ապրանքի համապատասխանությունը որակի ցուցանիշներին, տեխնիկական բնութագրիչներին, կենդանիների և մարդկանց կյանքի, շրջապատող միջավայրի անվտանգության ապահովման պահանջներին;

RF (Reefer container) – բեռնախցիկի տեսակ է: Սառնարանային բեռնախցիկ է, նախատեսված է այն բեռների փոխադրման համար, որոնք պահանջում են հատուկ ջերմաստիճանային ռեժիմ;

SEA (seafreight),O/F(oceanfreight) – ծովային ֆրախտ (փոխադրում);

SEC (security charges) – նավահանգստում անվտանգության վճար;

Shipper – բեռն ուղարկող (մատակարար);

S.O.C (Shipp er’s Owned Container) – բեռնախցիկը հանդիսանում է մատակարարի (բեռն ուղարկողի) սեփականությունը;

Storage – Օրերի քանակ, որն ավելանում է բեռը նավահանգստում նախատեսված նորմատիվների ավելի պահպանելու ժամանակ: Հաշվարկվում է բեռնախցիկը տերմինալ բեռնաթափելու պահից մինչ այն տերմինալից դուրս հանելը: Սովորաբար որոշվում է TEU ով և ունի աճող աստիճանակարգ (որքան բեռը երկար է մնում նավահանգստում, այնքան ավելի է մեծանում հաջորդ օրվա պահպանման արժեքը);

S.T.C. (Said To Contain)-ասվում է, որ պարունակում է;

TC (Tank container) – բեռնախցիկի տեսակ է, նախատեսված է գազային և հեղուկ բեռների փոխադրման համար;

TEU (Twentyfoot Equivalent Unit) – Բեռի չափման միավոր, 1 TEU –ն համարժեք է 1×20′ բեռնախցիկի ծավալին, 1×40′ բեռնախցիկը համարվում է 2 TEU !;

THC (terminal handling charges)- Նավահանգստտում բեռնախցիկների վերաբարձման ծախսեր;

WarRisk – պատերազմական ռիսկեր, կիրառվում են այն նավահանգիստներում, որոնք գտնվում են պատերազմական գոտիներում;

Waybill (Բեռնագիր) – փաստաթուղթ է, որով ձևակերպում է տարբեր ապրանքների ընդունումն ու հանձնումը և փոխադրումը: Կարգավորում է բեռն ուղարկողի (մատակարարի), փոխադրողի և ստացողի միջև հարաբերությունները;

Wharfage – նավահանգստային ծախս;

WSC (Winter Surcharge) – Ձմռան ընթացքում գործող ծախս է: Այն հատուկ է այն նավահանգիստներին, որտեղ կա հնարավորություն սառուցապատման: